deur Johan Marx, Uitvoerende Direkteur, Cence
Aardverwarming en klimaatsverandering het lande regoor die wêreld gedwing om die belangrikheid van voedselsekerheid te besef. Cence glo aan holistiese en volhoubare gemeenskapsontwikkeling en het in samewerking met verskeie strategiese vennote kursusse ontwerp om voedselsekerheidskwessies aan te spreek.
Agri-Entrepreneur en “Nursery Co-operative”
Vaardigheidsontwikkelingskursus
Hierdie Cence kursus spreek die behoefte van beide voedsel- en ekonomiese sekerheid op ‘n basiese vlak in ons gemeenskappe aan en leer lede die konsepte van entrepreneurskap op ‘n eenvoudige en interaktiewe manier. Die verwagte uitkoms van hierdie kursus sluit die volgende in: verbeterde voedselsekerheid (wat lei tot beter gesondheid en kwaliteit van lewe vir lede van ‘n gemeenskap) en verhoogde inkomste van die verkoop van oorblywende groente. Hierdie kursus bevorder ook die publiek se bewustheid en waardering van die verhouding tussen omgewingsbewa- ring, voedselsekerheid en kwaliteit van lewe.
Tydens opleiding word onder meer die volgende aspekte behandel:
- Die bestuur en vestiging van ‘n koöperatief;
- Die gebruik van verskillende boerderymetodes;
- Die vestiging en bestuur van groentetuine en kwekerye;
- Die bestuur van finansies. Die bekendstelling van ‘n koöperatiewe struktuur aan die deelnemers wie betrokke is by die gemeenskapstuine sal ‘n sisteem vir die regverdige verspreiding van werk, produksie en potensiële inkomste verseker.
Entrepreneur- en Bestuursvaardighede vir Opkomende Boere
Vaardigheidsontwikkelingskursus
Cence se visie is om die vernaamste verskaffer van opkomende boere se ontwikkelingshulpbronne en vaardigheidsontwikkeling te word. Die voorsiening van entrepreneurskapskundigheid en korporatiewe ontwikkeling vir Suid-Afrikaanse opkomende boere word voorsien, wat die groei en volhoubaarheid van die sektor sal bevorder.
Die doelwitte van hierdie kusus is:
- Om programme vir vaardigheidsontwikkeling te voorsien wat deurlopende verbetering, kwaliteitsbestuur, tegniese ondersteuning en volhoubaarheid as kritieke korporatiewe strategieë verseker;
- Om voorsiening te maak vir die ontwikkeling van vaardighede wat verband hou met die bevrediging van die behoeftes van die huidige mark, deur voorsiening van die vereiste vaardighede en kennis om geleenthede te skep vir groei vir ons kliënte;
- Om deurlopende professionele ontwikkeling te bevorder as ‘n strategie vir entrepreneurs;
- Om die opkomende boeresektor in Suid-Afrika as ‘n mededingende sektor binne die globale ekonomie te bevorder;
- Om by te dra tot die ekonomiese ontwikkeling van gemeenskappe in Suid-Afrika.
Bogemelde kursusse behandel onder meer die volgende:
- Entrepreneurskap;
- Bemarking;
- Die kenmerke en vaardighede van suksesvolle entrepreneurs;
- Personeel;
- Personeelbestuur;
- Die vryemarkstelsel;
- Finansiële bestuur vir boere;
- Belangrike rolspelers in die ekonomie;
- Onderhandelingsvaardighede;
- Spanwerk;
- Asiese boerdery-administrasie;
- Hoe om ‘n wenner te wees;
- Kreatiewe bemarking;
- Besigheidsplanne;
- Kreatiwiteit en innovasie.
Cence het in September 2009 ‘n Strategiese Vennootskap onderteken met USAAA (United South African Agricultural Association) as hulle voorkeur verskaffer van vaardigheidsontwikkeling- en opleidingsprogramme aan hulle lede (“emerging farmers”).
Gemeenskaps- en Vaardigheidsontwikkeling
Cence en die Graham & Rhona Beck Skills Centre in Robertson, het onlangs ‘n strategiese vennootskapsooreenkoms gesluit. Ingevolge hierdie ooreenkoms sal Cence van die sentrum se fasiliteite gebruik maak vir opleiding en sal die sentrum van Cence se kursusse aanbied. Aangesien beide organisasies fokus op gemeenskaps- en vaardigheidsontwikkeling, sal daar saamgewerk word aan projekte in die landbou, voedselsekerheid en ander vaardigheidsontwikkeling. Gespreksvoering is ook geïnisieer met die Kaapse Instituut vir Landbou-Opleiding: Elsenburg, vir die aanbieding van vaardigheidskursusse spesifiek vir die wynbedryf.
Agri Megaweek
Cence bied die volgende werkswinkels aan tydens die Agri Mega- week:
- 15, 16 en 17 September: Opleiding van 300 skoliere ten opsigte van groenteverbouing, voedselsekerheid en erdwurmboerdery.
- 16 September: Opleiding vir opkomende boere in entrepreneurs- en bestuursvaardighede.
- 17 September: Opleiding vir plaaswerkers in groenteverbouing en die gebruik van tonnels.
Cence is reeds besig met ‘n voedselsekerheidsprojek op Mega Park en hierdie model sal aangewend word om praktiese ondervinding aan die deelnemers van bogemelde werkswinkels te bied.
Erdwurm boerdery (Worms @ Work)
‘n Groot deurbraak is gemaak toe ‘n erdwurm boerdery ter waarde van R300 000, wat 120 kaste erdwurms insluit, deur Checkers en Freshmark deur bemiddeling van Cence aan die Kaapse Instituut vir Landbou Opleiding: Elsenburg (KILO), geskenk is. Hierdie boerdery word tans op Elsenburg gevestig en is ‘n groot aanwins in die strewe om studente meer omgewingsvriendelike boerdery praktyke te leer. Goodbugs/AgriExpert het ‘n handleiding voorsien vir die opleiding in hierdie boerderyfasette en is self ook betrokke by die opleiding van fasiliteerders. Vir meer inligting kyk gerus na www.goodbugs.co.za, waarvandaan die “GoodBugs Little Workers” handleiding afgelaai kan word.
Die Kaapse Instituut vir Landbou Opleiding: Elsen- burg (KILO) gaan die erd- wurm boerdery aanwend as deel van hulle opleiding vir studente in organiese boer- derypraktyke. Dit word in die vooruitsig gestel dat die KILO veral sal konsentreer op die opleiding van opleiers, wie dan verder opleiding sal verskaf aan deelnemers aan die Departement van Landbou: Wes- Kaap se voedselsekerheidsprojekte. Verskeie navorsingsprojekte word ook beplan.
Aangesien dit ook deel is van Cence se Agri Entrepreneur kursus, sal die persone wat deelneem aan die Cence werkswinkels by die Agri Megaweek opgelei word in erdwurm boerdery. Hierdie erdwurms gaan verder gebruik word vir navorsing om te bepaal welke hoeveelheid van ‘n gesin se groente en papierafval omgesit kan word in kunsmis. Ook gaan gemeenskapslede opgelei word en ondersteun word om hul eie erdwurm boerdery op ‘n klein skaal te begin om deel te vorm van hulle groente tuine by hul huise en om inkomste te genereer.
Die tipe erdwurms wat vir hierdie tipe boerdery aangewend word is die ‘Red Wriggler’ (Eisenia fetida). Hierdie wurms gebruik oor- spronklike organiese materiaal en omskep dit in ryk en donker ver- mikompos (ook bekend as swart goud). Hierdie kompos bevat voordelige mikro-organismes en gekonsentreerde plantvoedsel. Erdwurms lewer in die algemeen ‘n baie belangrike bydrae in die verwerking van grond ten einde goeie plantegroei te verseker.
Hoe om jou eie erdwurm-boerdery te begin
Die volgende word benodig:
- Red-Wrigglererdwurms;
- ’nPlastiekseil;
- Oumotor-oftrekkerbande;
- Organiese voedsel, dieremis, konvensionele kompos of hout pulp;
- Skoonwater.
Stappe om te volg:
- Identifiseer ‘n geskikte plekkie vir die boerdery (in ‘n skaduplek onder ‘n boom of aan die suide van die huis teen ‘n muur of onder ‘n dak);
- Plaas die plastiekseil op die geïdentifiseerde plek;
- Plaas die motor- of trekkerbande bo-op mekaar;
- Gooi genoeg organiese materiaal (voedsel vir die wurms) in die bande;
- Plaas die wurms bo-op die organiese materiaal (as hulle na paar minute nie begin werk nie, is die kos nie geskik nie);
- Voorsien water aan die boerdery een maal per week;
- Dit sal die wurms so 3 tot 6 maande neem om hulle werk te voltooi;
- Skei die wurms van die kunsmis deur die kunsmis versigtig te sif.